ANKARA- 02.09.2025- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in şeref konuğu olarak katıldığı zirvenin, Türkiye’nin Asya ülkelerine verdiği önemin bir nişanesi olduğunu söyledi.

Bölgesel liderlerle temaslar

Erdoğan, zirve kapsamında şu liderlerle ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini açıkladı:

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan

Bu görüşmelerde ikili ilişkilerin yanı sıra İsrail’in Filistin’e yönelik saldırılarının da gündeme geldiğini belirtti.

'Soğuk Savaş ayazında buz tutmuş bir ülke değiliz'

Erdoğan, Türkiye’nin dünyaya sadece Doğu-Batı ekseninde bakmadığını vurgulayarak şunları söyledi:

“Doğu ile Batı arasında ayrışmanın değil, köprüler kurmanın gerekli olduğunu söylüyoruz. İnsan merkezli politikalarımızı her platformda savunuyoruz. Normalleşme, ancak hakkaniyet temelinde sağlanabilir.”

Putin görüşmesine dair detaylar: Sayın Putin, İstanbul sürecinin devamı için ‘niye olmasın’ dedi. Ancak henüz hazır değiller

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile ikili görüşmesinde Ukrayna krizinin adil bir barışla sonlandırılması için yapılabilecekleri ele aldıklarını belirtti. Enerji işbirliğinin de gündemde olduğunu ifade eden Erdoğan, şu mesajı verdi:

“İstanbul’daki müzakereler bu yolun açık olduğunun ispatıdır. Bizim arzumuz, müzakerelerin aşamalı olarak yükseltilmesidir. Barış umudunu somut sonuçlara dönüştürmek lazım. Sayın Putin, İstanbul sürecinin devamı için ‘niye olmasın’ dedi. Ancak henüz hazır değiller.”

Alaska zirvesi ve Trump’la temaslar

Erdoğan, Putin’in ABD Başkanı Donald Trump ile Alaska’da yaptığı görüşmenin önemine işaret ederek, “Hem Zelenski hem Putin’in yaklaşımlarını olumlu buldum” dedi. Türkiye’nin taraflarla ve Avrupalı liderlerle sürekli temas halinde olduğunu, Dışişleri Bakanlığı ve MİT Başkanlığı’nın da aktif görüşmeler yürüttüğünü aktardı.

Tahıl koridoru ve esir takası gündemde

Erdoğan, her görüşmede tahıl koridoru ve esir takaslarını gündemde tuttuklarını belirterek, “Adil ve kalıcı barış, tarafları dışlamadan müzakere zeminini güçlendirerek gelecektir” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin, krizin başından beri her iki tarafla da güven ilişkisi kurmuş bir ülke olduğunu vurguladı.

ŞİÖ'nün önemine dikkat çekti

Erdoğan, ŞİÖ üyesi 10 ülkenin nüfusunun 3.8 milyar, ekonomik büyüklüğünün ise 30 trilyon dolara yaklaştığını belirterek, örgütün 1996’dan bu yana ekonomik işbirliği ve bölgesel sorunların çözümünde önemli bir rol oynadığını vurguladı. “Şanhay Ruhu” ilkeleri olan eşitlik, istişare, karşılıklı güven, farklılıklara saygı ve ortak kalkınmanın, Türkiye’nin Yeniden Asya Girişimi ile örtüştüğünü ifade etti.

Cinping ve Çin heyetiyle görüşme: 'Değerli dostum' vurgusu

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile heyetlerarası verimli bir görüşme yaptıklarını aktaran ve Çin liderine 'değerli dostum' diyerek seslenen Erdoğan, “Çin ile ekonomik ilişkilerimizi daha dengeli ve sürdürülebilir hale getirmek istiyoruz” dedi. Ayrıca, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Üyesi Say Çi ile de ekonomik işbirliği konularında görüşme yaptığını açıkladı. 

Erdoğan’dan BM Genel Kurulu ve Suriye mesajı: Filistin’in sesi kısılamaz, Suriye’yi yalnız bırakmayacağız

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Mahmud Abbas ve 80 Filistinli yetkilinin vizelerini iptal etmesi kararına sert tepki gösterdi. Bu kararın BM Genel Kurulu’na katılımı engelleyeceğini vurgulayan Erdoğan, şunları söyledi: “Bu karar BM’nin varoluş nedenine uygun düşmüyor. Filistin heyetinin Genel Kurul’da olmaması sadece İsrail’i memnun eder. Kararın bir an önce gözden geçirilmesi gerekir.” 

'Filistin’in sesi kısılmayacak'

Erdoğan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bu konuda görüşme yapmak istediğini, ancak programların uygun olmadığını belirtti. Telefon diplomasisinin devam edeceğini ifade eden Erdoğan, Filistin meselesine dikkat çekerek şu mesajı verdi: “Gazze’de 7 Ekim’den bu yana 60 binden fazla şehit, 150 binden fazla yaralı var. İsrail’in bu soykırımı asla unutulmayacak. Filistin’in sesinin kısılması mümkün değildir. Amerika’dan beklenen, İsrail’in zulmüne ‘dur’ demesidir.”

Cumhurbaşkanı, bazı Avrupa ülkelerinin de içinde bulunduğu birçok ülkenin BM Genel Kurulu’nda Filistin’i devlet olarak tanımaya hazırlandığını hatırlattı ve ekledi: “Bu yıl BM Genel Kurulu’na muhtemelen Filistin meselesi damga vuracak. Filistinli yetkililer katılmasa bile mazlumların sesi orada yankılanacak. Sezai Karakoç’un dediği gibi, ‘Biz sussak, tarih susmayacak. Tarih sussa hakikat susmayacak.’” 

'Suriye’yi yalnız bırakmayacağız'

Cumhurbaşkanı, Suriye halkının farklı etnik ve dini kimlikleriyle bir bütün olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu: “Suriye’nin yeniden ayağa kalkmasını kimse engelleyemeyecek. Arap, Kürt, Türkmen, Nusayri, Sünni, Hıristiyan fark etmez; Suriye halkı kazanacak. Bu süreci baltalamaya çalışan kim varsa bunun faturasını öder. Kürtler bizim kardeşimizdir, kimse bizi birbirimizden ayıramaz. Ebedi kardeşliğimize pusu kurulamaz. Basiret ve sağduyu ile her sorun çözülür.” 

İsrail-YPG iddialarına yanıt

Bir soru üzerine Erdoğan, İsrail’in Türkiye’yi hedef alan açıklamaları ve YPG üzerinden Suriye’de atacağı adımlar hakkındaki iddiaları da değerlendirdi. Erdoğan şu ifadeleri kullandı: “Komşumuz Suriye’de kalıcı refah ve huzurun sağlanmasını istiyoruz. Suriye topraklarında karışıklık çıkarmak isteyenlere ne biz göz yumarız ne de Şam yönetimi rıza gösterir. Suriye’nin bütün renkleriyle bir ve bütün olmasını isteriz.”