İNGİLTERE- 18.12.2025- Uluslararası bir anket, hayat pahalılığı krizinin önde gelen ülkelerde siyaseti derinden etkilemeye devam ettiğini ortaya koydu. Sonuçlara göre ekonomik baskılar, iktidardaki hükümetleri zorlarken geleneksel siyasi dengeleri de aşındırıyor.

Londra merkezli bağımsız araştırma şirketi Public First tarafından gerçekleştirilen ilk ortak uluslararası ankete göre, seçmenlerin 'ekonomik sıkıntılara yönelik öfkesi' halen son derece güçlü bir siyasi faktör olmayı sürdürüyor.

Beş büyük ekonomide ortak tablo

Anket, beş büyük ekonomide hayat pahalılığına dair memnuniyetsizliğin siyasete doğrudan yansıdığını gösteriyor:

Fransa: Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un onay oranlarının tarihi dip seviyelerde olduğu ülkede yetişkinlerin yüzde 45’i, Fransa’nın benzer ekonomilerin gerisinde kaldığını düşünüyor.

ABD: Tekrar iktidara gelen Donald Trump döneminde seçmenlerin yüzde 65’i, son bir yılda yaşam maliyetinin arttığını söylüyor.

İngiltere: Muhafazakar Parti’nin 14 yıllık iktidarını 2024’te sona erdiren seçmenlerin yüzde 77’si, hayat pahalılığının kötüleştiğini belirtiyor.

Almanya: Ekonomi politikaları üzerindeki uzun süren iç çekişmelerin ardından Olaf Scholz liderliğindeki koalisyonun dağıldığı ülkede katılımcıların yüzde 78’i, yaşam maliyetlerinin arttığını ifade ediyor.

Kanada: Pandemi sonrası derinleşen geçim krizi, Justin Trudeau’nun istifasına giden süreçte etkili olurken yetişkinlerin yüzde 60’ı, hayat pahalılığının ‘hatırladıkları en kötü seviyede’ olduğunu söylüyor.

‘Ekonomik ve siyasi huzursuzluk iç içe’

Anket sonuçları, küresel salgının ekonomileri altüst etmesinin üzerinden beş yıl geçmesine rağmen, ekonomik ve siyasi huzursuzluğun iç içe geçtiğini ortaya koyuyor.

ABD, Kanada ve Avrupa’nın en büyük ekonomilerinde yaşayanların önemli bir bölümü, hayat pahalılığını bugün dünyanın karşı karşıya olduğu ‘en büyük sorunlardan biri’ olarak görüyor.

Uzmanlara göre bu tablo, iktidardaki liderler için ‘ciddi bir sınav’ anlamına geliyor. Avrupa Politika Merkezi’nden politika analisti Javier Carbonell, “Bugün merkez sol ve merkez sağ partiler iktidarla özdeşleşmiş durumda ve ekonomik sorunların sorumlusu olarak görülüyorlar” değerlendirmesinde bulundu.

Ekonomik kötümserlik siyaseti şekillendiriyor

Ekonomiye dair karamsar tablo, siyasi tercihler üzerinde de etkili oluyor. Avrupa’da ankete katılanların neredeyse yarısı, ülkelerinin diğer benzer ekonomilerin gerisinde kaldığını düşünüyor. Bu algı, bazı seçmenleri siyasetten uzaklaştırırken, bazılarını ise ‘sistem karşıtı’ alternatiflere yöneltiyor.

Almanya’da Şansölye Friedrich Merz’in ekonomiyi canlandırma vaadiyle iktidara gelmesine rağmen dış politika krizlerine odaklanması, ankete göre Almanya için Alternatif (AfD) partisinin yükselişine zemin hazırladı. AfD, Merz’i iç sorunları ihmal etmekle suçlayarak ‘dış politika şansölyesi’ olarak nitelendiriyor.

Seçimlerin ana gündemi olacak

Uzmanlara göre hayat pahalılığı, önümüzdeki dönemde yapılacak seçimlerin merkezinde yer alacak. ABD’de Demokrat adaylar 2025 kampanyalarında yaşam maliyetlerini düşürmeyi öne çıkarırken, her iki parti de ara seçimlerde bu başlığı ana tema haline getirmeye hazırlanıyor.

İngiltere’de 2026’daki yerel seçimler öncesinde Başbakan Keir Starmer hükümeti, ulaşım ücretlerinin dondurulması, enerji faturalarının düşürülmesi ve asgari ücretin artırılması gibi adımları gündeme aldı. Ancak rekor düzeydeki vergi yükü, hükümetin ekonomik mesajını zayıflatıyor.

Fransa’da 2026 yerel seçimleri ve 2027 cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşırken, özellikle büyük şehirlerde ‘yaşam maliyeti baskısı’ siyasetin ana başlıklarından biri olmaya devam edecek.

Paris’te Yeşiller’in belediye başkan adayı David Belliard, durumu şu sözlerle özetledi:

“Dünyanın sonu gelmesin diye çok mücadele ettik ama insanların ay sonunu getirmesine yeterince yardımcı olamadık.”