ÇİN- 02.09.2025- Çin ve Kanada'dan bilim insanlarının yürüttüğü araştırma sonuçlarına göre yıllarını bir müzik aleti çalarak geçiren yetişkinler kalabalık bir oda gibi gürültülü ortamlardaki konuşmaları, bir müzik enstrümanı çalmayanlara göre daha iyi anlıyor.

Müzik enstrümanı çalanların beyinleri daha çok genç insanların beyinleri gibi çalışıyor, aynı yaştaki müzikle uğraşmayanlara göre odaklanmak için daha az enerji harcıyor.

Araştırma, müzik çalmanın beynin 'bilişsel rezervini' artırdığını ortaya koydu. Uzmanlar, bu rezervin, beynin verimli çalışmasını sağlayan adeta bir yedek sistem görevi gördüğünü söylüyor.

'Beyinleri, ince ayarını koruyor'

Çin Bilimler Akademisi'nden Dr. Yi Du, "Tıpkı iyi ayarlanmış bir enstrümanın duyulmak için daha yüksek sesle çalınmasına gerek olmadığı gibi, yaşlı müzisyenlerin beyinleri de yıllar süren eğitim sayesinde ince ayarını koruyor" dedi.

Araştırmada, yıllarca müzik eğitimi alan yaşlı yetişkinlerin, işitme, hareket ve konuşmayı yöneten beyin bölgeleri arasındaki bağlantıları güçlendirdiği belirlendi. Bu sayede, kalabalık bir ortamda tek bir sesi ayırt etmek gibi zor durumlarda bile sesleri işlemek daha kolay hale geliyor. 

Haftada 12 saat pratik 'rezerv' oluşturuyor

Çalışmaya, ortalama yaşı 65 olan ve en az 32 yıldır enstrüman çalan 25 yaşlı müzisyen katıldı. Ayrıca, yaşları 66 civarında olan 25 müzik yapmayan yaşlı ve 20'li yaşlarında iki düzine genç yetişkin de araştırmada yer aldı. Tüm katılımcılar sağlıklı, sağ elini kullanan, ana dili Mandarin olan kişilerdi.

Araştırmada katılımcılar, fMRI cihazı ile beyin aktiviteleri ölçülürken, dört farklı heceyi ('ba', 'da', 'pa', 'ta') farklı gürültü seviyelerinde dinledi. Sonuçlar, yaşlı müzisyenlerin heceleri tanımada, özellikle daha az gürültülü ortamlarda, müzik yapmayan yaşıtlarına göre daha başarılı olduğunu gösterdi.

Bulgular, yaşlı beyinlerin her zaman daha fazla çalışmak zorunda olduğu fikrini çürütüyor. Uzmanlar, haftada yaklaşık 12 saat düzenli müzik pratiğinin, yaşa bağlı bilişsel düşüşü telafi eden bir 'rezerv' oluşturabileceğini vurguluyor.

Müzik yapmaya başlamak için geç değil

Japonya'daki Kyoto Üniversitesi'nin benzer bir çalışması da, 70'li yaşlarında müzik öğrenmeye başlayan yaşlı yetişkinlerin dört yıl sonra sözel hafıza testlerinde önemli ilerleme kaydettiğini ortaya koydu. Düzenli pratik yapanların performansı, kısa süreli çalışmayı bırakanlara kıyasla çok daha iyiydi.

Araştırmacılar, müzik eğitiminin yaşlılarda demans gibi bilişsel sorunların önlenmesine katkı sağlayabileceğini ve beyin sağlığını destekleyen yeni terapilere ilham verebileceğini belirtiyor.