…
basamaklar*
öyledir
basamaklar gözünde büyür bazen
derman kalmaz dizlerinde
dikkatin dağılır
engeller çıkar belki de
iterler / sıkıştırırlar / yavaşlatırlar
aldırma sakın
üçer beşer değil
dinlenerek çık sen
bir de
çıkarken karşılaştıklarını unutma e mi
Mehmet Fatih KOŞAN
(*Bir Yemin Gibisin, Sinada Yayınevi, 2022. Değerli dostum Fatih beye paylaşım izni için teşekkür ediyorum.)
…
Yeni yılın başı yolun başı mı, diye sormuştuk 2025in ilk yazısında.
İnsanoğlu için “boğazlar meselesi” en önemli konu olmuştur. Bu öylesine temel bir ihtiyacın başlangıç noktası ki, bütün “kimyamızı, fiziksel yapımızı, ruhsal ve sosyal dokumuzu” yakından ilgilendiriyor. Maslow’un İhtiyaçlar Hiyararşisi Teorisinin ilk basamağında yer alan “temel ihtiyaçlar” içerisinde “karın tokluğu” mevcuttur. Ama bunun dışındakilere de sizler bakın (ya önceki yazılarımıza ya da arama motorlarından bakınız). İnsanoğlunun bu temel ihtiyacı karşılaması için “normal şartlarda” ÇALIŞMASI gerekir. Yani çalışma biçimimiz ile yaşamımız arasında doğrudan bir ilişki söz konusu…
…
Şu anda okumakta olduğum kitap, Robert Kiyosaki tarafından kaleme alınmış; “NAKİT AKIŞI”. Kiyosaki’nin kitaplarını okumaya başlayınca, “bu mudur?” sorusunu sık sık kendime sorarken, bütün eğitim hayatım içerisinde, neden “temel ekonomi kuralları konusunda bu kadar az bilgili ya da doğrudan ifade edeyim; bilgisiz olduğumu” düşünüyorum. Bu ülkede Doktora eğitimim dahil olmak üzere ömrümün 26 yılını filen “öğrencilikle” geçirmiş biri olarak, “finansal okuryazarlık” durumumu sorgulamama vesile olan Kiyosaki’ye buradan selam olsun…
…
Kiyosaki bu eserlerinde; dört temel çalışma ortamı ya da biçimi tanımlıyor;
1- Çalışan; emeği karşılığında başkası adına çalışma,
2- Serbest; kendi işinde çalışanlar,
3- İşveren; kendi işinde yüz kişiden fazlasını istihdam edenler,
4- Yatırımcı; sermayesini farklı alanlarda değerlendirerek para kazananlar.
Her birinin farklı ilgi, bilgi, alışkanlık ve ihtiyaçları var(mış). Ömür boyu başkasının işinde çalışanlar ya da kendi küçük işletmesinde üretim sürecinde olanlarla, diğer iki konumda olanların durumları farklı olmakla birlikte; bu dört temel alan arasında geçişler de mümkün(müş) aslında. Bu aralar sağlık çalışanları, doktorlar grevde mesela; bir doktor hem bir devlet hastanesinde çalışabilir, hem muayenehane açıp orada hastalarına şifaya aracı olabilir, medikal alanda bir üretim merkezi kurup insanlara istihdam sağlayabilir, ayrıca kazandıklarıyla da farklı alanlarda yatırım yapabilir(miş).
…
Değerli dostlar, okumanın ve öğrenmenin sonu yok. Yazının sonundaki iki kitabın ortak konusu, Hamurabi’nin ticarete verdiği önemle ilgili. Bu kitaplarda Kral egemenlik bölgesindeki zeki ve yetenekli çocukları bulup onları “özel olarak yetiştiriyor” ve onları kendi adına yetkilendirerek yetenek alanlarına göre çalıştırıyor. Bu kitaplarda Babil’in parlak yıllarına giderek milattan öncesine yolculuk yapabilirsiniz. İşin ilginç tarafı ekonomik faaliyetlerin, ticaretin temel kurallarının o dönemlerde de var olduğunu göreceksiniz. Aslında bunda şaşılacak bir şey yok ama günümüz dünyasında herşey insanoğlunun kendisiyle başlayıp – bittiği için, şaşırıyoruz.
…
Mesnevi’de geçen bir hikayesinde, Mevlana Hazretleri, “İnci pazarda satılmaz” diyor. Bugün Anadoluda ve pek çok Türk – İslam beldesinde, Ahilik geleneğinden kalma “arasta çarçıları” var. Buralarda her meslek erbabının dükkanları bir arada ya da herbiri bir sokakta hizmet veriyor. İnci, mücevher, altın kuyumcularda, gümüş işlemeciliği başka yerde, bakırcılar başka yerde. Altının değeri mihenk taşında belli olurken, elmas gibi değerli taşlar onlardan anlayan kişilerin bakışına muhtaç. Hani derler ya; “kumaşa baktığında anlayacak”, sahi “insan sarrafı” diye bir tabirimiz vardı; insan sarrafı mı azaldı yoksa…
…
21. yüzyılın ilk çeyreği bu yıl dolacak. 21. Yüzyıl becerilerinden birisi de “finansal okuryazarlık” iken, neden okul öncesinden okul sonrasına kadar yani, örgün ve yaygın ortamlarda bu becerileri insanlığa yaymıyoruz. Ne diyordu Rıfat Ilgaz Hababam Sınıfı eserinde (kaç kez izledik, Münir Özkul’un canlandırdığı Mahmut Hocadan); “okul sadece dört duvarla etrafı çevrili olan yer değildir”. Biz “tek tip öğrenci / insan yetiştirme derdine düştükçe hayatı ıskalıyoruz. Yapay zeka ve robotik teknoloji bile “tek tip / tıpkı basımdan” vazgeçmişken bu ısrar nedendir?
…
Bu yazı için kitap listesi;
George S. Clason, Babil’in Kervan Taciri, GOA Basım Yayın, 2005.
Hans Kneifel, Hammurabi’nin Mührü Babil, Yurt Kitap Yayın, 2000.
Robert T. Kiyosaki, Zengin Baba Yoksul Baba, Alfa Yayınları, 97. Basım 2023 (İlk Basım 2005).
Robert T. Kiyosaki, NAKİT AKIŞI Ölçüm Çeyreği, Alfa Yayınları, 12. Basım 2023 (İlk Basım 2006).
Robert T. Kiyosaki, Zengin Babanın Zenginlik Komplosu, Alfa Yayınları, 3. Basım 2022 (İlk Basım 2012).
Robert T. Kiyosaki, Zengin Baba Finansal IQ’unu Artırıyor! Alfa Yayınları, 6. Basım 2023 (İlk Basım 2012).
Robert T. Kiyosaki, Zengin Çocuk Akıllı Çocuk, Alfa Yayınları, 4. Basım 2023 (İlk Basım 2006).
Kuran- Kerim’den Zümer Suresi 9. Ayette;
“…De ki: “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” Ancak akıl sahipleri öğüt alırlar.”
…
Peygamberimizin (S.A.V.) Hadislerinde;
“İlim öğrenmek için yola koyulan kişiye, Allah cennete giden yolu kolaylaştırır.”( Tirmizî, İlim, 19, https://www.diyanet.gov.tr/)
Canın Özünden, Can-ı Gönülden …
Dr. Özcan Kars / drozcankars.yenibaskent@gmail.com / @drozcankars
