ABD- 08.08.2025 - Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesinde 10 yıl süren kapsamlı bir araştırmada, Alzheimer hastalığıyla ilgili ezber bozan bulgulara rastlandı. Nature dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, beynin doğal lityum seviyesindeki azalma, Alzheimer hastalığının en erken işareti olabilir. Araştırma aynı zamanda, özel bir lityum bileşiğinin hafıza kaybını geri çevirebildiğini ortaya koydu.
Beyinde doğal olarak lityum bulunuyor
Uzmanlar, daha önce yalnızca mani, bipolar bozukluk gibi psikiyatrik tedavilerde kullanılan lityumun aslında beynin doğal işleyişi için kritik öneme sahip olduğunu belirledi. Yapılan analizlerde, sağlıklı bireylerin beyin dokusunda yüksek düzeyde lityum bulunduğu, ancak Alzheimer'lı bireylerde bu seviyelerin dramatik biçimde düştüğü gözlemlendi.
Lityum eksikliği Alzheimer'ı tetikliyor olabilir
Fareler üzerinde yapılan deneylerde lityum seviyesinin düşürülmesinin, Alzheimer'a özgü beyin hasarlarını ve hafıza kaybını hızlandırdığı tespit edildi. Bilim insanlarının en dikkat çekici bulduğu bulgulardan biri de beta-amiloid plaklarının lityumu bağlayarak beynin kullanımına sunmaması oldu. Bu da lityumun işlevini engelliyor ve hastalığı tetikliyor olabileceği anlamına geliyor.
Lityum orotat hafızayı geri getirdi
Araştırmacılar, beta-amiloid plaklarından etkilenmeyen yeni bir lityum bileşiği geliştirdi: Lityum orotat. Fareler üzerinde uygulanan bu bileşik sayesinde Alzheimer'a özgü hasarın geriye döndüğü ve hafızanın büyük oranda toparlandığı görüldü.
Henüz insanlar üzerinde denenmedi. Ancak kan testiyle lityum seviyelerinin kolaylıkla ölçülebileceğini belirten bilim insanları, gelecekte Alzheimer riski taşıyan bireylerin erkenden tespit edilip tedaviye alınabileceğini söylüyor.